.G.

GEOMETRIA PISMA (termin niezalecany) termin przez różnych autorów utożsamiany z cechami syntetycznymi, cechami topograficznymi, cechami mierzalnymi lub cechami konstrukcyjnymi.
GEST PISARSKI patrz dukt.
GĘSTOŚĆ GRAMMOWA PISMA liczba gramm przypadających na 1 cm bieżący tekstu. (AŁ)
GĘSTOŚĆ PISMA patrz gęstość grammowa pisma.
GIRLANDA łuk wypukły ku dołowi; w piśmie służy zwykle do łączenia elementów pionowych lub ukośnych. (AK, MO)
GLADIOLAŻ (hasło w opracowaniu). Patrz także grosysaż.
GONITWA MYŚLI (hasło w opracowaniu)
GRAFFITI (hasło w opracowaniu)
GRAFIZM jeden z trzech głównych elementów pisma (obok języka i treści); zespół cech graficznych "Katalog graficznych cech pisma ręcznego". Grafizm odnosi się również do wytworów pozawerbalnych (np. paraf i rysunków). Indywidualność grafizmu jest efektem personalizacji pisma. Patrz także patologia pisma. (ML)
GRAFOGNOZJA (termin niezalecany) jedno z określeń pismoznawstwa. (ML)
GRAFOLOG 1. specjalista z zakresu grafologii, diagnozujący cechy osobowości człowieka na podstawie obrazu cech pisma; 2. pot. › pismoznawca; 3. pot. osoba "wróżąca z pisma". (ML)
GRAFOLOGIA 1. badania dokumentów (porównawcze i identyfikujące badania pisma, techniczne badania dokumentów); 2. empiryczne badania pismoznawcze, polegające na wnioskowaniu o różnorodnych cechach człowieka na podstawie próbki jego pisma (badania identyfikujące); 3. umiejętność określania charakteru, zdolności i upodobań człowieka na podstawie grafizmu jego pisma, opierająca się głównie na intuicji badającego; tak rozumiana grafologia bywa mocno krytykowana przez kryminalistyków, a w szczególności pismoznawców zajmujących się badaniami porównawczymi. Patrz także pismoznawcze badania, metody badania pisma.
Literatura: A. Feluś, Odchylenia materialne w piśmie osobniczym, Katowice 1979, s. 23-37; A. Koziczak, Metody pomiarowe w badaniach pismoznawczych, Kraków 1997, s. 63-64; M. Legień, Pozakryminalistyczne kierunki badań grafologicznych, Problemy Kryminalistyki nr 156/1982, s. 225-234; M. Legień, Stan i kierunki rozwoju grafologii na świecie, Z Zagadnień Kryminalistyki XX/1988, s. 111); R. Saudek, Experimentelle Graphologie, Archiv für Kriminologie, 1928, t. 83, s. 104. (AK)
GRAFOLOGIA SĄDOWA potoczne określenie badań pismoznawczych dla potrzeb sądowych. Patrz także grafologia.
GRAFOLOGIA ZNAKÓW francuska szkoła grafologiczna, rozwijana od przełomu XIX i XX w. (czołowi reprezentanci: J. H. Michon, J. Crépieux-Jamin). Grafologia znaków stoi na stanowisku, iż określonym znakom (cechom) graficznym odpowiadają określone cechy osobowości. Grafologia znaków wytypowała 7 (pierwotnie 4) kryteriów interpretacji pisma. Patrz także psychologia pisma. (ML)
GRAFOMETRIA metoda identyfikacji wykonawcy pisma (twórca: E. Locard). U podstaw grafometrii legło założenie, iż jedynymi niezmiennymi cechami pisma są stosunki wielkościowe między jego wymiernymi elementami. Na nich powinna się więc opierać identyfikacja wykonawcy, ponieważ stosunki wielkościowe nie ulegają zmianom nawet w przypadku zmiany kąta nachylenia i wielkości liter. Mają one zatem wartość identyfikacyjną, o ile analiza proporcji przeprowadzana będzie na obszernym materiale kwestionowanym i porównawczym. Badania grafometryczne polegały na dokonaniu pomiarów, dających się ująć w czterech grupach: 1) pomiary wielkości liniowych (pomiary te były przeprowadzane głównie jako czynność wstępna, służąca obliczeniu proporcji w literach), 2) pomiary wielkości kątowych (np. kątów zawartych między osiami gramm a linią podstawową wyrazu), 3) statystyka przerw między literami i grammami, 4) statystyka kształtów liter i ich fragmentów. Wybór rodzaju stosowanych pomiarów zależał od warunków konkretnego przypadku. Zdaniem twórcy metody, znaczenie poszczególnych pomiarów było niejednakowe. Za najważniejsze uważał Locard pomiary: wysokości gramm śródlinijnych, proporcji wysokości elementów nad- i podlinijnych do średniej wysokości liter śródlinijnych, wielkości kątowych (np. kątów między osiami poszczególnych gramm, zakresu zmienności nachylenia osi gramm względem linii podstawowej, w zależności od położenia gramm w słowie), częstotliwości przerw w słowie (w stosunku do liczby gramm), położenia przerw (w zależności od poprzedzających je liter), odstępów między literami, paralelizmu gramm, zmienności wysokości gramm (częstotliwości występowania gramm określonej wysokości), linii granicznych słowa, umiejscowienia poprzeczki w literze "t". Zasadą badań grafometrycznych było przeprowadzanie bardzo dużej liczby pomiarów i obliczanie na ich podstawie wartości średnich, dla uniknięcia przypadkowości wyniku. Pomiary prowadzono na 2-3-krotnych fotograficznych powiększeniach, z dokładnością do 1/10 mm. Uzyskane średnie wyniki pomiarów poszczególnych wielkości w piśmie kwestionowanym i porównawczym przedstawiano w formie krzywych na osi współrzędnych; podobieństwo krzywych miało wskazywać na jednorodność obu pism. Patrz także metoda grafometryczna Langenbrucha. (AK)
GRAFONOMIA (termin niezalecany) jedno z określeń pismoznawstwa.
GRAFOSKOPIA (termin niezalecany) jedno z określeń pismoznawstwa.
GRAMMA 1. konstrukcyjnie wyodrębniona część znaku graficznego. Wśród liter pisanych zgodnie ze wzorcem elementarzowym wyróżnia się litery jednogrammowe (np. c, o, s), dwugrammowe (np. a, n, p, u) i trójgrammowe (m). W piśmie dojrzałym liczba gramm wyróżnianych w pojedynczych literach może być większa albo mniejsza od wzorcowej; 2. w parafach gramma to element konstrukcyjny, fragment linii pisma zawarty między wyróżnionymi punktami: punktem inicjacji, konstrukcyjnymi punktami zatrzymania lub punktami ekstremalnymi oraz punktem zakończenia kreślenia. W zależności od umiejscowienia w literze lub parafie wyróżnia się cztery typy gramm: grammę wstępną, grammy zasadnicze, grammę wybiegową oraz grammy uzupełniające. W zależności od zajmowanej strefy wyróżnia się grammy jedno-, dwu-, i trójstrefowe, zajmujące odpowiednio jedną, dwie albo trzy strefy. (AK)
GRAMMA WSTĘPNA fragment linii leżący pomiędzy punktem inicjacji a pierwszym punktem ekstremalnym lub pierwszym konstrukcyjnym punktem zatrzymania. (AK)
GRAMMA WYBIEGOWA fragment linii leżący między ostatnim punktem ekstremalnym lub ostatnim konstrukcyjnym punktem zatrzymania a punktem zakończenia kreślenia. (AK)
GRAMMA ZASADNICZA fragmenty linii leżące między sąsiednimi punktami ekstremalnymi lub konstrukcyjnymi punktami zatrzymania. W przypadku, gdy gramma wstępna jest elementem zstępującym, punktami wyróżniającymi grammy zasadnicze są minima. Gdy gramma wstępna jest elementem wstępującym, punktami wyróżniającymi grammy zasadnicze są maksima. (AK)
GRAMMA UZUPEŁNIAJĄCA prosty twór graficzny (w postaci kropki, odcinka, łuku, kąta), nie połączony z grammą wstępną, grammami zasadniczymi lub grammą wybiegową. Grammami uzupełniającymi są np. oddzielnie kreślony łącznik, znak diakrytyczny, kropka kończąca parafę. (AK)
GRAPHORRHEA (hasło w opracowaniu)
GRIFONAŻE jedna z cech syntetycznych pisma. Grifonaże to spontaniczne wytwory graficzne w formie rysunków, często abstrakcyjnych, rozmieszczonych przeważnie na marginesach dokumentów. Grifonaże są najczęściej wynikiem podświadomej psychomotorycznej interpretacji sytuacji, nudnych lub kłopotliwych dla ich wykonawcy, wynikających np. z przebiegu zebrania, wykładu, odczytu. Niektóre z grifonaży posiadają walory małych dzieł sztuki. (EG)
GROSYSAŻ (hasło w opracowaniu). Patrz także gladiolaż.
GRUBOŚĆ LINII patrz struktura kreski.
GRYPS 1. list przesłany nielegalnie przez więźnia lub do więźnia; 2. sztuczny język (pisany lub mówiony), zaprojektowany doraźnie i na własny użytek jako środek komunikowania się przestępców w więzieniu. Pojęciami pochodnymi są: grypserka ("nadawanie tekstu"), grypser (posługujący się grypsem).
GWARA subjęzyk ludności zamieszkującej wieś, utożsamiany niekiedy z dialektem. Niektórzy dialektolodzy utrzymują, że tyle jest gwar, ile wsi. Gwarę identyfikuje się przeważnie na poziomie fonetycznym i leksykalnym. Również pozostałe poziomy, szczególnie składniowy, charakteryzują się osobliwościami, np. wielofunkcyjnością spójników międzyzdaniowych. Coraz częściej mówi się także o gwarach miejskich, względnie środowiskowych, jak np. gwary zawodowe, gwara młodzieży (identyfikowane przeważnie na poziomie leksykalnym). Kryminalistyka interesuje się szczególnie gwarą złodziejską. Patrz także dialekt, "Katalog cech językowo-treściowych", subjęzyk. (AF)