.M.

MAJUSKUŁA wielka litera alfabetu, w odróżnieniu od małej litery alfabetu, czyli minuskuły.
MAKROGRAFIA niezamierzone, patologiczne powiększenie wymiarów liter. Pojawia się w stanach napięć emocjonalnych, w schizofrenii, pod wpływem narkotyków, zatruć (np. alkoholem, tlenkiem węgla). Patrz także alkohol a pismo, narkomania a pismo, patologia pisma, pismo starcze. (JP)
MANIERYZMY jedna z cech syntetycznych pisma. Manieryzmy to zaskakujące, nienaturalne ze względu na ekonomię ruchu pisarskiego rozwiązania graficzne w piśmie, wynikające z upodobań, maskowania albo będące objawem patologii (patologia pisma). Pismo zawierające manieryzmy może wyróżniać się nonszalancją, pretensjonalnością, wyrafinowaniem, fantazyjnością, czyli nienaturalnością polegającą na nieliczeniu się z ogólnie przyjętymi zasadami pisania. Manieryzmy przejawiają się również w doborze rodzaju narzędzia pisarskiego, barwy materiału kryjącego, a nawet rodzaju podłoża. Przykłady manieryzmów w piśmie to: 1) sposób i miejsce pisania dat, np. umieszczanie daty w górnym lewym rogu dokumentu; 2) rozmieszczanie wierszy pisma ukośnie do formatu podłoża; 3) zdobienie elementów liter usytuowanych w środku wyrazów. (EG)
MARGINES jedna z cech topograficznych pisma. Wyróżnia się marginesy: lewy, prawy, górny i dolny. W każdym z tych czterech marginesów uwzględnia się: kształt (margines prosty, wypukły, wklęsły albo nieregularny), wielkość (mierzoną w milimetrach) oraz proporcje (margines zmniejszony, proporcjonalny albo powiększony). Nadto uwzględnia się tendencję, która w marginesie lewym i prawym może być pionowa, lewoskośna albo prawoskośna, natomiast w marginesie górnym i dolnym może być pozioma, wznosząca się albo opadająca. (AK, MO)
MARKER transparentny rodzaj mazaka, napełnionego materiałem kryjącym, pozostawiającym barwny ślad prześwitujący (przezroczysty); służy do uwydatniania istotnych fragmentów tekstów. (JD)
MASKOWANIE 1. w znaczeniu wąskim: zamierzona zmiana graficznych cech pisma (podpisu), dokonywana w celu uniemożliwienia identyfikacji jego wykonawcy, bez zachowywania pozorów naturalności pisma (depersonalizacja pisma, np. w liście anonimowym). Realizowana jest najczęściej poprzez pisanie "drugą ręką", stosowanie pisma szablonowego, zmianę budowy znaków; 2. w znaczeniu szerokim: maskowanie w znaczeniu wąskim, autofałszerstwo oraz maskowanie języka. (AK)
MASKOWANIE JĘZYKA zamierzona zmiana cech językowych pisma, dokonywana w celu uniemożliwienia identyfikacji autora tekstu. Realizowana jest najczęściej poprzez obniżenie poziomu poprawnościowego pisma, np. w drodze wprowadzania błędów ortograficznych i leksykalnych. (AK)
MATERIAŁ BEZWPŁYWOWY jeden z dwóch rodzajów materiału porównawczego.
MATERIAŁ DOWODOWY materiał kwestionowany.
MATERIAŁ ILUSTRACYJNY materiał poglądowy.
MATERIAŁ KREŚLONY NA POLECENIE patrz materiał porównawczy.
MATERIAŁ KRYJĄCY materiał tworzący linie pisma, a więc najczęściej grafit ołówka, "mina" kredki, atrament, tusz, pasta długopisowa, materiał nasycający taśmę maszyny do pisania, proszek do kserokopiarek i drukarek laserowych, farba w technikach małej i dużej poligrafii. (JD)
MATERIAŁ KWESTIONOWANY (hasło w opracowaniu)
MATERIAŁ POGLĄDOWY (hasło w opracowaniu)
MATERIAŁ PORÓWNAWCZY zbiór wzorów pisma lub podpisów określonej osoby, przeznaczony na użytek ekspertyzy pisma ręcznego lub podpisów. Wzory pisma dzieli się na: 1) bezwpływowe (kreślone do celów innych niż ekspertyza, np. szkolnych, pracowniczych); 2) kreślone na polecenie. (WW)
MATERIAŁ WPŁYWOWY (termin niezalecany) materiał porównawczy kreślony na polecenie.
MATERIAŁ WZORCOWY (hasło w opracowaniu)
MATERIAŁ ZAKWESTIONOWANY patrz materiał kwestionowany.
MAZAK narzędzie pisarskie, mające w trzonie zbiorniczek z materiałem kryjącym na osnowie rozpuszczalnika organicznego, o końcówce wykonanej ze spilśnionych włókien naturalnych lub sztucznych. Mazaki tworzą kreski o dużej szerokości, a używane bywają najczęściej do pisania na opakowaniach. (JD)
METATEZA przestawienie głosek w wyrazie (Słownik wyrazów obcych, red. Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 713). Patrz także paragrafia.
METODA FORMALNO-TREŚCIOWA (hasło w opracowaniu)
METODA FOTOGRAFICZNO-OPISOWA (hasło w opracowaniu)
METODA GEOMETRYCZNO-STRUKTURALNA (hasło w opracowaniu)
METODA GRAFICZNO-LINGWISTYCZNA (hasło w opracowaniu)
METODA GRAFICZNO-PORÓWNAWCZA (hasło w opracowaniu)
METODA GRAFOLOGICZNA (hasło w opracowaniu)
METODA GRAFOMETRYCZNA LANGENBRUCHA metoda identyfikacji wykonawcy pisma, mająca zastosowanie do tekstów krótkich (jak np. adres na kopercie) i bardzo krótkich (jeden wyraz). Opiera się na założeniu, że pismo każdej osoby charakteryzuje właściwy tylko dla tej osoby "rytm" oraz rozmieszczenie, dające się ustalić poprzez wykreślenie na badanym tekście (uprzednio obramowanym ramkami w postaci różnego rodzaju figur geometrycznych) specjalnych linii. W różnych próbkach pisma tej samej osoby proporcje długości owych linii mają być stałe. Koncepcja Langenbrucha jest w wielu punktach niejasna; kryteria wyboru punktów, będących podstawą wykreślanych linii nie zostały jednoznacznie sformułowane; nadto, opierając się na rzekomej stałości proporcji w piśmie, autor metody zaznacza jednocześnie, że mogą one ulec zmianie pod wpływem wielu czynników zewnętrznych lub wewnętrznych. Literatura: H. Langenbruch, Die Graphometrie, Archiv fűr Kriminologie 1914, t. 56, s. 178-210. (AK)
METODA GRAFOMETRYCZNA LOCARDA patrz grafometria.
METODA KALIGRAFICZNA najstarsza metoda identyfikacji wykonawcy pisma, polegająca wyłącznie na analizie kształtu znaków. Obecnie stosowana jedynie do celów eliminacyjnych, w przypadku gdy materiał porównawczy pochodzi od dużej liczby osób, a przy tym jest obszerny i spontaniczny. (AK)
METODA DUYSTERA metoda badania autentyczności nieczytelnych podpisów. Polega na przedłużeniu poszczególnych gramm podpisu w taki sposób, aby uzyskać kilka-, kilkanaście linii prostych (ewentualnie krzywych, będących przedłużeniem łuków występujących w podpisie), przecinających się w jednym lub kilku punktach. W autentycznych podpisach danej osoby układy owych linii mają być do siebie podobne, co wyraża się w zbliżonych wartościach kątów, utworzonych przez przecinające się linie. Metoda nie nadaje się do badania podpisów sfałszowanych w drodze kopiowania, ani w przypadku autofałszerstwa. (AK)
METODA MATWIEJEWA metoda identyfikacji wykonawcy pisma (głównie podpisów), opierająca się na założeniu, że pismo i podpisy poszczególnych osób kreślone są przy niejednakowym sposobie przesuwania punktu podparcia ręki; różnią się też amplitudą ruchów pisarskich (wyrażającą się w odległości czubka narzędzia pisarskiego od punktu podparcia ręki). Sposób przesuwania przez daną osobę punktu podparcia ręki przedstawiany jest w układzie współrzędnych prostokątnych w postaci krzywej, ilustrującej kąt nachylenia trzonów liter względem linii podstawowej albo względem liniatury. W próbkach pisma wyrobionego, pochodzących od jednej osoby, występować ma daleko idąca korelacja krzywych; nie można natomiast oczekiwać jej w piśmie niewyrobionym oraz w piśmie kreślonym w nietypowych warunkach. Zdaniem twórcy metody, nie może ona być stosowana samodzielnie, a jedynie jako metoda uzupełniająca inne badania. Literatura: S. N. Matwiejew, Zur Identifizierung der Unterschriften, Archiv für Kriminologie 1934, t. 95, s. 91-103. (AK)
METODA OPISOWA (hasło w opracowaniu)
METODA PROJEKCJI GEOMETRYCZNEJ BROSSONA metoda badania autentyczności nieczytelnych podpisów. Badanie metodą Brossona polega na nałożeniu na podpis kwestionowany i podpisy porównawcze arkuszy kalki technicznej, na których zaznacza się cztery, najbardziej wysunięte na zewnątrz, punkty podpisu. Po połączeniu tych punktów prostymi uzyskuje się czworobok, dzielony następnie - poprzez wykreślenie przekątnych - na cztery trójkąty. Zdaniem twórcy metody, w autentycznych podpisach danej osoby utworzone w ten sposób trójkąty są do siebie "bardzo podobne", natomiast znacznie się różnią w podpisach sfałszowanych. (AK)
METODA STRUKTURALNA (hasło w opracowaniu)
METODA SYGNALITYCZNA (hasło w opracowaniu)
METODY BADANIA PISMA (hasło w opracowaniu)
METODY IDENTYFIKACJI PISMA RĘCZNEGO (hasło w opracowaniu)
METODY STATYSTYCZNE W PISMOZNAWSTWIE (hasło w opracowaniu)
MIKROGRAFIA niezamierzone, patologiczne zmniejszenie wymiarów liter. Występuje w chorobie Parkinsona, po użyciu neuroleptyków, w miażdżycy naczyń mózgowych i demencji starczej. Patrz także patologia pisma. Literatura: J. Pobocha, Przydatność niektórych metod grafometrycznych w ocenie progu impregnacji neuroleptycznej, Roczniki PAN w Szczecinie 1978, s. 549-564. (JP)
MINUSKUŁA mała litera alfabetu, w odróżnieniu od wielkiej litery alfabetu, czyli majuskuły.
MODELOWANIE ZNAKÓW budowa znaków.
MONOGRAM znak utworzony najczęściej z dwu splecionych ze sobą liter, zwykle inicjałów czyjegoś imienia i nazwiska; używany jako podpis lub znak własności. Literatura: Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 1984, s. 207. Patrz także "Katalog graficznych cech pisma ręcznego".
MORFOLOGIA PISMA (hasło w opracowaniu) patrz struktura pisma, budowa znaków.
MOTORYKA PISMA patrz cechy motoryczne.