.S.

SCHIZOFRENIA A PISMO (hasło w opracowaniu)
SKALA 1. skala pomiaru - układ wartości, jakie przybierać może określona wielkość. Wyróżnia się 4 skale pomiaru: nominalną, porządkową, interwałową oraz ilorazową. Pomiar na skali nominalnej polega na przypisaniu badanej wielkości symbolu (nazwy), odróżniającego tę wielkość od innych wielkości wchodzących w skład nieuporządkowanego zbioru (w pismoznawstwie skalę nominalną stosuje się np. oznaczając próbki pisma różnych osób nazwiskami tych osób). Pomiar na skali porządkowej polega na określeniu miejsca badanej wielkości w uporządkowanym zbiorze (w pismoznawstwie skalę porządkową stosuje się np. określając odstępy między znakami jako "zmniejszone", "wzorcowe" albo "powiększone"). Pomiar na skali interwałowej polega na określeniu miejsca badanej wielkości w określonym punkcie skali w taki sposób, aby możliwe było uszeregowanie zmierzonych wielkości w porządku ciągłym i ustalenie "przedziału" między nimi (w pismoznawstwie pomiarem na skali interwałowej jest np. określenie daty sporządzenia pisma). Pomiar na skali ilorazowej umożliwia nie tylko uszeregowanie zmierzonych wielkości w porządku ciągłym i ustalenie "przedziału" między nimi, ale także ustalenie "ile razy" jedna wielkość jest mniejsza albo większa od drugiej (w pismoznawstwie pomiarem na skali ilorazowej jest np. pomiar długości wiersza, dokonywany za pomocą linijki albo pomiar nachylenia osi grammy, dokonywany za pomocą kątomierza). Często ta sama cecha obiektu może być mierzona na różnych skalach; rodzaj skali użytej w konkretnym przypadku zależy od możliwości badawczych (np. od posiadanej aparatury i przyrządów pomiarowych), ale przede wszystkim od potrzeb (celu, jakiemu dany pomiar ma służyć); 2. skala odwzorowania - stosunek wymiarów odwzorowania danego obiektu (przedstawionego w postaci rysunku, modelu, fotografii, mapy itp.) do wymiarów naturalnych; 3. podziałka - uporządkowany układ wielkości jednostkowych (wzorcowych), występujących najczęściej w postaci kresek wykonanych na tzw. podzielni przyrządu pomiarowego. Literatura: Problemy psychologii matematycznej, red. J. Kozielecki, Warszawa 1971; A. Koziczak, Metody pomiarowe w badaniach pismoznawczych, Kraków 1997. (AK)
SKALA ILORAZOWA patrz skala.
SKALA INTERWAŁOWA patrz skala.
SKALA NOMINALNA patrz skala.
SKALA PORZĄDKOWA patrz skala.
SKALA POMIARU patrz skala.
SKŁADNIA patrz językowa analiza tekstu, "Katalog cech językowo-treściowych".
SKRYPTOGRAM próbka pisma osoby chorej uzyskana dla celów badań klinicznych. Termin utworzony na wzór rentgenogramu, elektroencefalogramu. Literatura: Z. Ziółkowski, Znaczenie zaburzeń pisma w przebiegu klinicznym pląsawicy mniejszej, Bydgoszcz 1970, s. 6. (SM)
SŁOWNICTWO PSYCHOGRAFOLOGICZNE 1. terminologia stosowana w psychologii pisma. Patrz także › test psychografologiczny, psychografologia; 2. określenia zaczerpnięte z piśmiennictwa grafologicznego, często nieprecyzyjnie zdefiniowane, używane dowolnie we wszystkich działach grafologii. (ML)
SPACJA (hasło w opracowaniu)
SPONTANICZNE PISMO patrz pismo spontaniczne.
SPOSÓB WYKONANIA jedna z cech syntetycznych; charakteryzuje tryb postępowania osoby piszącej, metodę kreślenia przez nią pisma. Rozróżnia się następujące sposoby wykonania: kreślenie ręką nawykłą do pisania (zwykle ręka prawa, pismo ma wtedy cechy naturalności), kreślenie ręką nienawykłą do pisania (pismo zawiera wtedy pewne zmiany w stosunku do pisma naturalnego) oraz inne (np. nogą, ustami). Patrz także lustrzane pismo. (EG) porównać z "pozycją narzędzia pisarskiego"
SPRAWNOŚĆ MOTORYCZNA (hasło w opracowaniu)
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ obligatoryjna część opinii. Zgodnie z art. 200 § 2 ustawy Kodeks Postępowania Karnego sprawozdanie powinno stanowić relację z przeprowadzonych czynności i dokonanych spostrzeżeń. W opinii pismoznawczej sprawozdanie z reguły zawiera ilustracje (materiał poglądowy). (AK, MO)
STABILIZACJA PISMA względna stałość cech graficznych pisma, wynikająca z osiągniętego etapu rozwoju osobniczego. (AF)
STENOGRAFIA sposób pisania umożliwiający dostosowanie szybkości pisania do szybkości mowy. Służy do dosłownego notowania przemówień, wykładów, zeznań itp. Polega na szybkim kreśleniu zredukowanych, umownych znaków, opuszczaniu samogłosek, wprowadzaniu skrótów na poszczególne spółgłoski i ich zespoły oraz zastępowaniu odpowiednimi znakami najczęściej spotykanych słów i zwrotów. Badania identyfikacyjne stenogramów podlegają tym samym regułom podstawowym co badania rękopisów. (EB)
STOPIEŃ NATURALNOŚCI PISMA jedna z cech syntetycznych, opisująca poziom zgodności cech analizowanego pisma określonej osoby z jej graficzną normą nawykową. Rozróżnia się pismo naturalne oraz pismo nienaturalne. Patrz także katalog cech pisma. (EG)
STOPIEŃ STARANNOŚCI jedna z cech syntetycznych, opisująca graficzny poziom dbałości o estetykę zapisu. Rozróżnia się: 1) pismo staranne, charakteryzujące się m.in. dobrą czytelnością, prawidłową topografią (patrz cechy topograficzne), jednolitym nachyleniem, umiejętnym wyróżnianiem ważniejszych partii tekstu, brakiem uzupełnień pisma, grifonaży itp.; 2) pismo niestaranne, odznaczające się m.in. ograniczoną czytelnością, brakiem stabilności cech konstrukcyjnych, uproszczeniami form znaków. Patrz także katalog cech pisma. (EG)
STOPIEŃ WYROBIENIA PISMA klasa pisma.
STOSUNKI proporcje.
STREFA jedno z trzech poziomych pasm wyznaczonych elementarzowo czterolinią. Wyróżnia się strefę główną (nadlinijną), środkową (śródlinijną) oraz dolną (podlinijną). Patrz także element jednostrefowy, dwustrefowy, trójstrefowy.
STREFA NADLINIJNA patrz strefa.
STREFA PODLINIJNA patrz strefa.
STREFA ŚRÓDLINIJNA patrz strefa.
STRUKTURA JĘZYKA patrz język, język mówiony, język pisany, językowa analiza tekstu.
STRUKTURA KRESKI właściwości kreski, określane przez jej trzy wymiary: długość, szerokość i głębokość. (AK)
STRUKTURA PISMA zespół graficznych cech pisma; patrz grafizm, "Katalog graficznych cech pisma ręcznego".
STYL JĘZYKA sposób wyrażania rzeczywistości pozajęzykowej (w tekście pisanym lub wypowiedzi ustnej), szczególnie przez użycie odpowiedniego słownictwa, związków frazeologicznych, struktury zdaniowej; język, język pisany, językowa analiza tekstu. (AF)
STYL PISMA (hasło w opracowaniu)
SUBJĘZYK jedna z odmian języka ogólnego, którą posługuje się grupa ludzi wydzielona z ogółu na podstawie takiego kryterium jak np. pochodzenie terytorialne, płeć, wiek, wykształcenie, zawód, stan zdrowia psychicznego. Stąd wyróżnia się m.in.: subjęzyki określające pochodzenie terytorialne (dialekty); subjęzyki określające wiek (np. subjęzyk dzieci, subjęzyk młodzieży, subjęzyk ludzi dojrzałych, subjęzyk ludzi starych); subjęzyki określające wykształcenie; subjęzyki określające zawód (żargony); subjęzyki określające płeć; subjęzyki określające znajomość języków obcych (subjęzyki multilingwistów); subjęzyki chorych psychicznie (np. subjęzyk schizofreników). Każdy z tych subjęzyków identyfikowany jest na odpowiednim poziomie języka (szczególnie na poziomie fonetycznym, leksykalnym i składniowym), bądź na poziomie pozajęzykowym (np. treściowym). (AF)
SYMULACJA W PIŚMIE patrz autofałszerstwo, maskowanie, pismo podrobione.
SYMULOWANIE (hasło w opracowaniu)
SYSTEM WIĄZANIA patrz wiązania.
SZEROKOŚĆ KRESKI patrz struktura kreski.
SZEROKOŚĆ PISMA cecha opisująca ogólny wygląd pisma, oceniany na podstawie szerokości znaków. Wyróżnia się: pismo smukłe, pismo szerokie oraz pismo o średniej szerokości.
SZEROKOŚĆ ZNAKU cecha mierzalna, wynikająca z poprzecznych wymiarów liter śródlinijnych (a, c, e, n, o lub analogicznych elementów konstrukcyjnych liter dwustrefowych, np.: d, g, p, h) i ich wysokości, określana przez stosunek bezwzględnej szerokości znaku w tej strefie do bezwzględnej wysokości znaku. Zależnie od wartości tego stosunku wyróżnia się znaki smukłe, znaki proporcjonalne i znaki szerokie. (AK, MO)
SZERYF poligr. krótka kreska stanowiąca zakończenie znaku graficznego niektórych krojów pisma drukarskiego, nadająca tym znakom charakter dekoracyjny; zdobnik. (Słownik wyrazów obcych, red. Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 1071)
SZKOLNY SCHEMAT PISMA (hasło w opracowaniu)
SZKOŁY GRAFOLOGICZNE (hasło w opracowaniu)
SZTYWNOŚĆ PISMA (hasło w opracowaniu)
SZYBKOŚĆ tempo pisania.
ŚRODEK KRYJĄCY materiał kryjący.
ŚRODEK PISARSKI 1. synonim narzędzia pisarskiego; 2. (termin niezalecany) materiał kryjący. (JD)