.W.

WARSTWY PISMA badaniom pismoznawczym podlegają 4 warstwy pisma: warstwa graficzna(grafizm), warstwa językowa (język), warstwa treściowa (treść) i warstwa techniczna (cechy podłoża, cechy materiału kryjącego oraz odzwierciedlające się w piśmie cechy narzędzia pisarskiego i sposobu posługiwania się nim przez wykonawcę). Badania warstwy graficznej mają na celu identyfikację wykonawcy pisma. Badania warstwy treściowej i językowej mają na celu identyfikację autora pisma. Badania warstwy technicznej mają na celu ustalenie czasu i sposobu sporządzenia pisma oraz autentyczności dokumentu; niekiedy badania warstwy technicznej uzupełniają badania grafizmu, dostarczając dodatkowych argumentów do potwierdzenia lub wykluczenia wykonawstwa określonej osoby. Literatura: A. Koziczak, Metody pomiarowe w badaniach pismoznawczych, Kraków 1997, s. 14-18. (AK)
WARSTWY PODPISU (hasło w opracowaniu)
WARTOŚĆ DIAGNOSTYCZNA METODY (hasło w opracowaniu)
WARTOŚĆ DOWODOWA OPINII (hasło w opracowaniu)
WARTOŚĆ IDENTYFIKACYJNA CECH (hasło w opracowaniu)
WARUNKI POWSTAWANIA PISMA okoliczności powstawania pisma.
WCIĘCIA AKAPITOWE jedna z cech topograficznych. Wyróżnia się głębokość wcięć akapitowych (mierzoną liczbą znaków) oraz ich częstość.
WIĄZANIA linie wiążące pojedyncze grammy w znakach, a znaki w zespoły. Rozróżnia się wiązania arkadowe (górnołukowe; patrz arkada), girlandowe (dolnołukowe; patrz girlanda), pętlicowe (patrz pętlica), kątowe i mieszane. Szczególnym rodzajem wiązania bez użycia linii łączącej są "wiązania stykowe". Patrz także "Katalog graficznych cech pisma ręcznego". (AK, MO)
WIEK DOKUMENTU BEZWZGLĘDNY czas, jaki upłynął od sporządzenia dokumentu do momentu badania. Przybliżone granice przedziału wieku dokumentu można określić na podstawie cech podłoża (gatunku papieru, znaków wodnych, nadruków, oznak starzenia się, zaplamień i uszkodzeń, związanych z wiarygodnie datowanymi zdarzeniami), znajomości zmian pisma i podpisu wykonawcy dokumentu w miarę upływu czasu lub na podstawie treści. Nie ma wystarczająco dobrej metody oznaczania wieku dokumentu na podstawie znamion starzenia się zapisu (np. starzenia się atramentu, tuszu, pasty długopisowej oraz odprężania się reliefu). (JD)
WIEK DOKUMENTU WZGLĘDNY różnica w czasie sporządzenia dokumentów albo fragmentów jednego dokumentu (np. różnica między wiekiem nadruku formularza wskazanym w stopce a wiekiem odręcznych zapisów na tym formularzu, kolejność naniesienia odbitki stempla i podpisu).
WIEK PISMA BEZWZGLĘDNY czas, jaki upłynął od sporządzenia zapisu do momentu badania. Materiał kryjący starzeje się, tj. wykazuje z upływem czasu zmiany, zależne od własności podłoża, temperatury otoczenia, wilgotności i zanieczyszczenia atmosfery (dwutlenkiem siarki) oraz rodzaju i intensywności padającego na pismo światła. Nie wypracowano wystarczająco dobrej metody oznaczania wieku pisma na podstawie znamion starzenia się materiału kryjącego. Orientacyjnie oznacza się wiek pisma lub podpisów na podstawie badań graficznych, jeśli materiał porównawczy obejmuje wiarygodnie datowane pismo lub podpisy danej osoby z szeregu lat, obejmujących okres, w którym nakreślono kwestionowany dokument. (JD)
WIEK PISMA WZGLĘDNY różnica w czasie sporządzenia zapisów na jednym, rzadziej kilku dokumentach (np. różnica między czasem nakreślenia tekstu i podpisu pod nim). W praktyce badania względnego wieku pisma sprowadzają się najczęściej do badania kolejności kreślenia linii (patrz krzyżowanie się linii).
WIELKOŚĆ PISMA jedna z cech mierzalnych, wyrażająca się wysokością strefy śródlinijnej. Rozróżnia się: pismo drobne (do 1,5 mm); pismo małe (1,5 - 2.5 mm>; pismo średnie (2,5 - 4,0 mm>; pismo duże (4,0 - 6,0 mm> oraz pismo bardzo duże (ponad 6 mm).
WIELOZNACZNOŚĆ CECH GRAFICZNYCH (hasło w opracowaniu)
WIERSZ PISMA linia tekstu o długości niezależnej od liczby znaków pisarskich. Wierszem pisma jest zarówno zapis daty, nagłówka, pismo w jednej linijce sięgające od lewego do prawego marginesu, pismo parowyrazowe lub paroliterowe nie zajmujące całej linijki, jak i podpis, dopiski. (JŚ)
WŁAŚCIWOŚCI FORMALNE PISMA patrz grafizm, metody badania pisma.
WŁAŚCIWOŚCI JĘZYKA patrz językowa analiza tekstu.
WŁAŚCIWOŚCI TREŚCIOWE cechy treściowe.
WODZENIE patrz ręka wodzona.
WPRAWA W PISANIU klasa pisma.
WSKAŹNIK ASOCJACJI stat. na podstawie badań częstości współwystępowania różnych cech graficznych w piśmie danej osoby, wskaźnik ten wyraża miarę sprzężenia pomiędzy tymi cechami; miara ta umożliwia ocenę stopnia współzależności rozważanych cech graficznych i przypisanie im prawidłowej łącznej wartości identyfikacyjnej (dowodowej). Im wyższy wskaźnik asocjacji, tym niższa wartość identyfikacyjna rozpatrywanego zespołu cech graficznych. Patrz także wartość identyfikacyjna cech. Literatura: M. A. Eldridge, I. Nimmo-Smith, A. M. Wing, R. N. Totty, The Dependence between Selected Categorical Measures of Cursive Handwriting, Journal of the Forensic Science Society 25/1985, s. 217-231. (JD)
WSKAŹNIK DYSKRYMINACJI stat. na podstawie badań częstości występowania określonej cechy graficznej w piśmie danej osoby, wskaźnik ten określa przydatność tej cechy w identyfikacyjnych badaniach pisma. Wskaźnik dyskryminacji jest miarą stabilności owej cechy graficznej w rozmaitych próbach pisma danej osoby. Im wyższy wskaźnik dyskryminacji, tym większa przydatność danej cechy do badań identyfikacyjnych. Patrz także wartość identyfikacyjna cech. Literatura: M. A. Eldridge, I. Nimmo-Smith, A. M. Wing, R. N. Totty, The Variability of Selected Features in Cursive Handwriting: Categorical Measures, Journal of the Forensic Science Society 24/1984, s. 179-219. (JD)
WSKAŹNIK PODOBIEŃSTWA KINETYCZNO-GEOMETRYCZNEGO liczbowy parametr określający stopień zgodności konstrukcyjnej porównywanych znaków lub ich zespołów. Literatura: A. Łuszczuk, Badania identyfikacyjne podpisów i krótkich tekstów pisma ręcznego metodą wyznaczania wskaźnika podobieństw kinetyczno-geometrycznego, Materiały III Wrocławskiego Sympozjum Badań Pisma Ręcznego, s. 239-257. (AŁ)
WSPÓŁCZYNNIK INTEGRACJI PISMA liczbowa miara impulsu, obliczona według wzoru WI = w/(w+nw), gdzie: w - liczba gramm wiązanych, nw - liczba gramm niewiązanych. Literatura: A. Feluś, Poziom integracji pisma oraz jego znaczenie dla kryminalistyki i psychologii, Wydawnictwo Biura Techniki Kryminalistycznej KGP, Warszawa 1991.
WSPÓŁCZYNNIK PODOBIEŃSTWA KINETYCZNO-GEOMETRYCZNEGO wskaźnik podobieństwa kinetyczno-geometrycznego.
WSTAWKI odmiana uzupełnień pisma. W odróżnieniu od retuszu i poprawek, wstawka wnosi nową treść do istniejącego tekstu.
WYKONAWCA PISMA osoba wykonująca psychofizyczną czynność pisania, której wkład w tworzenie pisma odzwierciedla się głównie w grafizmie. Wykonawca pisma często bywa jednocześnie jego autorem. (AK)
WYKONAWCA PODPISU (hasło w opracowaniu)
WYROBIENIE PISMA klasa pisma.
WYSOKOŚĆ PISMA wielkość pisma.
WZAJEMNY UKŁAD ZNAKÓW układ znaków.
WZBOGACENIA patrz ozdoby, manieryzmy, personalizacja pisma, grifonaże, uzupełnienia. (AK, MO)
WZORY PISMA patrz materiał porównawczy.
WZORZEC ELEMENTARZOWY (hasło w opracowaniu)